Wat zijn de mogelijke gevolgen van een kernuitstap in 2025?
Wat gebeurt er wanneer we binnen 5 jaar uit kernenergie stappen? En welke concrete impact heeft dat op ons dagelijkse leven? Kijk even in de toekomst op de tijdlijn hierboven en ontdek wat de actualiteit zou brengen na 2025.
Informeren en debatteren
Het Belgische Nucleair Forum heeft als missie om over nucleaire technologie te informeren en deel te nemen aan het debat. De kernuitstap in België wordt geregeld door de wet van 31 januari 2003. In 2018 werd in het kader van het Energiepact een toezichtcomité opgericht dat moet toezien op de haalbaarheid van een volledige kernuitstap in 2025. Dit toezichtscomité monitort verschillende parameters zoals klimaatdoelstellingen, bevoorradingszekerheid en prijs.
Volgens het Nucleair Forum zullen deze parameters negatief worden beïnvloed door een kernuitstap. Deze visie is gebaseerd op de analyse van verschillende recente en publieke studies. Het Nucleair Forum wil zijn visie op deze mogelijke impact delen. Dagelijks zijn er debatten over onze energietoekomst en hieraan neemt het Forum deel.
Welke impact heeft de kernuitstap? Wat zeggen studies?
2025, dat is bij wijze van spreken morgen al. Het Energiepact bevestigt de kernuitstap binnen 5 jaar. Er zijn enkele voorwaarden aan verbonden: bevoorradingszekerheid, het behoud van een aanvaardbare prijs voor gezinnen en bedrijven, respect voor de klimaatdoelstellingen en de veiligheid van de installaties.
Wat zeggen de verschillende studies en onderzoeken over een energietransitie zonder kernenergie? Is het haalbaar? En wat zijn de voorwaarden?
Ontdek in dit dossier de onderzoeken, analyses en cijfers van verschillende academici en experts. En bekijk hieronder in het kader ook de huidige elektriciteitsmix, die ongeveer 70% koolstofarm is, grotendeels dankzij kernenergie.
Minder CO₂-uitstoot met kernenergie in onze huidige elektriciteitsmix
Onze elektriciteitsmix bestaat voornamelijk uit kernenergie, fossiele energie (gas) en hernieuwbare energie. Dankzij de combinatie van kernenergie en hernieuwbare energie, is onze Belgische elektriciteitsmix nu ongeveer 70% koolstofarm. Kernenergie stelt België dus vandaag in staat om de bevoorradingszekerheid van zijn elektriciteit te garanderen, stabiele prijzen te behouden en verder te streven naar de gestelde klimaatdoelstellingen. Kernenergie maakt met andere woorden de energietransitie mogelijk.
Waar komt onze elektriciteit vandaan? Ontdek hier de precieze cijfers per dag, maand en jaar van de verschillende elektriciteitsbronnen en ontdek hoeveel CO2 ze uitstoten.
De energietransitie, met en zonder kernenergie
Hieronder vindt u de belangrijke criteria van de energietransitie: klimaat, elektriciteitsprijzen, bevoorradingszekerheid, energie-opslag en de complementariteit van kernenergie en hernieuwbare energie.
De vermelde feiten en cijfers zijn gebaseerd op de onderzoeken, analyses en meningen van academici en experten. Alle geraadpleegde bronnen staan onderaan de pagina.
Zal België genoeg elektriciteit hebben na 2025?
Na de sluiting van alle 7 Belgische kernreactoren, zullen we ongeveer de helft van onze elektriciteitsproductie verliezen. Meerdere studies* wijzen uit dat de bevoorradingszekerheid niet gegarandeerd zal worden als we uit kernenergie stappen. En dat het risico op een black-out zal toenemen na 2025.
Elektriciteit zou duurder worden zonder kernenergie
De studies* tonen aan dat de kernuitstap in 2025 een negatieve impact zal hebben op de elektriciteitsprijzen, aangezien er nieuwe gascentrales zullen moeten worden gebouwd, met tal van gevolgen die de prijs negatief beïnvloeden.
De kernuitstap zal een negatieve impact hebben op onze klimaatdoelstellingen
De CO2-uitstoot van kernenergie is vergelijkbaar met die van hernieuwbare energie. Maar wanneer we in 2025 uit kernenergie stappen, zullen de kerncentrales voornamelijk worden vervangen door gascentrales. Met 40 keer meer uitstoot, wat problematisch zal zijn voor onze klimaatdoelstellingen. Het Federaal Planbureau heeft berekend* dat de uitstoot van broeikasgassen in 2030 47% hoger zal zijn in vergelijking met 2010. Na 2030 zal de ontwikkeling van hernieuwbare energie ons toelaten om de uitstoot te verminderen, maar niet genoeg om onze klimaatdoelstellingen te halen.
Kernenergie en hernieuwbare energie: complementair en koolstofarm
Hernieuwbare energie alleen kan de energietransitie niet verzekeren. Wind en zon produceren geen elektriciteit de klok rond. Zelfs een sterke verhoging van die capaciteit (67% van de elektriciteitsproductie in België tegen 2050 volgens het Federaal Planbureau*) lost het probleem van onregelmatigheid en onvoorspelbaarheid van wind en zon niet op. Hernieuwbare en kernenergie zijn complementair, en leveren nu al 70 procent van alle elektriciteit. Dankzij de combinatie van hernieuwbaar en kernenergie is onze huidige elektriciteitsproductie dus grotendeels koolstofarm. Enkel het behoud van kernenergie en de verdere ontwikkeling van hernieuwbare bronnen kunnen er op termijn voor zorgen dat we de klimaatdoelstellingen bereiken. Kernenergie staat daarbij de ontwikkeling van hernieuwbare energie niet in de weg, dat is de conclusie van verschillende recente studies*.
De opslag van energie: een enorm potentieel in fase van onderzoek
Het gebruik van een grote hoeveelheden hernieuwbare energie vereist een betrouwbare opslag. Daarom gebeurt er nu heel wat onderzoek naar reusachtige batterijen. De hoop is groot, maar vandaag kunnen we nog niet zeggen wanneer deze opslagtechnologieën operationeel zullen zijn op voldoende grote schaal.
Kalender voor de sluiting van Belgische kerncentrales
De geleidelijke kernuitstap in België wordt geregeld door de wet van 31 januari 2003. Deze wet werd in 2013 en in 2015 gewijzigd om de operationele levensduur van Tihange 1, Doel 1 en Doel 2 met 10 jaar te verlengen.
Het energiepact heeft een toezichtcomité opgericht dat moet toezien op de haalbaarheid van een volledige kernuitstap in 2025.
| Kernreactor | Vermogen | Ingebruikname | Sluiting kernreactor (volgens regering Michel 2015) |
|---|---|---|---|
|
Kernreactor
Doel 1
|
Vermogen
433 MW
|
Ingebruikname
15 februari 1975
|
Sluiting kernreactor (volgens regering Michel 2015)
15 februari 2025
|
|
Kernreactor
Tihange 1
|
Vermogen
962 MW
|
Ingebruikname
1 oktober 1975
|
Sluiting kernreactor (volgens regering Michel 2015)
1 oktober 2025
|
|
Kernreactor
Doel 2
|
Vermogen
433 MW
|
Ingebruikname
1 december 1975
|
Sluiting kernreactor (volgens regering Michel 2015)
1 december 2025
|
|
Kernreactor
Doel 3
|
Vermogen
1006 MW
|
Ingebruikname
1 oktober 1982
|
Sluiting kernreactor (volgens regering Michel 2015)
1 oktober 2022
|
|
Kernreactor
Tihange 2
|
Vermogen
1008 MW
|
Ingebruikname
1 februari 1983
|
Sluiting kernreactor (volgens regering Michel 2015)
1 februari 2023
|
|
Kernreactor
Doel 4
|
Vermogen
1038 MW
|
Ingebruikname
1 juli 1985
|
Sluiting kernreactor (volgens regering Michel 2015)
1 juli 2025
|
|
Kernreactor
Tihange 3
|
Vermogen
1046 MW
|
Ingebruikname
1 september 1985
|
Sluiting kernreactor (volgens regering Michel 2015)
1 september 2025
|
Van waar komt deze info?
De energietransitie vormt een uitdaging voor onze samenleving, en heeft op verschillende domeinen impact, in de tijdslijn en parameters. Als we uitgaan van de meest recente en erkende studies* rijzen heel wat vragen wanneer we vooruitkijken op de toekomst, na 2025.
Op basis van deze studies heeft het Nucleair Forum de mogelijke impact van de kernuitstap geïnterpreteerd en geanalyseerd. De cijfers, analyses en teksten zijn volledig gebaseerd op recente externe erkende studies. (Zie hieronder lijst bronnen en studies, niet-exhaustief).
V staat voor ‘relatief verzekerd’
? staat voor ‘onzeker’
X staat voor ‘structureel onbeantwoord’
* De verschillende onderzoeken en analyses die we gebruikt hebben:
- Agence Internationale de l’Énergie (AIE), “Key Energy Data Belgium”, 2016
- De Tijd, "Stuwmeer in Ardennen stap dichterbij", 2018
- Elia, “Electricity scenarios for Belgium towards 2050”, 2017
- Energyville, “Energy transition in Belgium - choices and costs”, 2017
- Federaal Planbureau, “Toelichting bij sommige uitdagingen voor het Belgische energiebeleid in het kader van klimaatdoelstellingen”, 2007
- Federaal Planbureau, “Studie over de perspectieven van elektriciteitsbevoorrading tegen 2030”, 2015
- Federaal Planbureau “2030 Climate and Energy Framework for Belgium -Impact assessment of a selection of policy scenarios up to 2050”, 2015
- Federaal Planbureau, “Wat bepaalt de groothandelsprijzen voor elektriciteit in een kleine, open economie? - Lessen uit de nucleaire heropstart in België”, 2016
- Federaal Planbureau, “Het Energielandschap tegen 2050”, 2017
- Federaal Planbureau, “Impact van het Pact”, 2018
- FOD Economie en Federaal Planbureau, “De prospectieve studie elektriciteit tegen 2030”, 2015
- FOD Economie, Middenstand en Energie, "Studie inzake de mogelijkheden tot opslag van elektriciteit", 2015
- International Energy Agency, “World Energy Outlook 2017”, 2017
- IPCC Fifth Assessment Report, “Summary for Policymakers», 2014
- Itinera Institute, “Blackout in the coming years?”, 2015
- PwC, “Successen in de Energietransitie”, 2016
- Universiteit Gent (Albrecht en Laleman), “The challenge for a nuclear phase out in Belgium”, 2013
- Universiteit Gent, “Policy trade-offs – Belgian Electricity System”, 2015