Kernenergie in Frankrijk
Ongeveer 90% van de Franse elektriciteit is afkomstig van koolstofarme energie en meer dan 70% van de elektriciteit wordt geproduceerd door kerncentrales. Op die manier stoot het Franse elektriciteitspark heel weinig CO2 uit. In dit artikel vindt u meer informatie over het kerncentralepark, de nieuwste evoluties van het Franse energiebeleid, de voortgang van de nieuwe kerncentrale en van het project voor ondergrondse opslag van radioactief afval.
Een voorbeeldige mix van koolstofarme energieën: kernenergie en hernieuwbare energie
In 2017 bedroeg de totale elektriciteitsproductie in Frankrijk 529,4 TWh. Na diverse droogteperioden daalde de waterkrachtproductie met 16,3% tegenover 2016. Door deze daling in combinatie met de onbeschikbaarheid van kerncentrales (na lange controles) werd in grote mate opnieuw een beroep gedaan op centrales die fossiele brandstoffen verbranden.
In 2017 was ongeveer 90% van de Franse elektriciteit afkomstig van koolstofarme energieën. Dat resultaat wordt nog beter wanneer de steenkoolcentrales sluiten en als het aandeel van kernenergie wordt behouden. In 2017 werden er in het Franse productiepark vijf centrales die stookolie verbranden gesloten (- 3025 MW) en werd er meer uit hernieuwbare energie gehaald (+ 2763 MW).
Het Franse elektriciteitspark bestaat vooral uit technologieën met een laag koolstofgehalte en stoot bijgevolg heel weinig CO2 uit in vergelijking met andere Europese landen.
Het belang van kernenergie in de energiemix
Frankrijk beschikt over 58 kernreactoren verdeeld over 19 locaties. In Flamanville wordt een reactor van het type EPR (European Pressurized Reactor) gebouwd. Op het vlak van kernreactoren staat Frankrijk op de tweede plaats achter de Verenigde Staten. Het is ook het land waarin kernenergie de belangrijkste plaats in de elektriciteitsmix bekleedt. De Franse regering heeft de stopzetting van de twee kernreactoren van Fessenheim bevestigd, wat tussen einde 2018 en begin 2019 moet gebeuren. Deze stopzetting hangt echter af van de datum van indienststelling van de EPR van Flamanville 3.
Alle Franse kernreactoren worden vermeld in een uitgebreid investeringsprogramma dat "groot herstel en onderhoud ("grand carénage") wordt genoemd en dat zich uitstrekt in de periode 2014 – 2025. Het doel is tweeledig:
- het veiligheidsniveau van de reactoren verbeteren, rekening houdend met de nationale en internationale ervaring;
- de werkingsduur verlengen tot meer dan 40 jaar.
De Franse energietransitie ... met kernenergie!
In 2015 stemde de Franse regering de wet betreffende de Energietransitie. Deze wet bepaalt de doelstellingen om de energietransitie te verwezenlijken, de onafhankelijkheid op energiegebied versterken, de volksgezondheid en het milieu behouden en strijden tegen de klimaatverandering. De wet voorziet onder andere tegen 2025 een daling van 75 naar 50% van het aandeel van kernenergie in de elektriciteitsproductie. Frankrijk beloofde meteen ook met de Nationale strategie voor een koolstofarme ontwikkeling om tegen 2050 zijn uitstoot van broeikasgassen met 75% te verminderen in vergelijking met 1990.
Ondertussen verklaarde de Minister van Ecologie en bevoegd voor ecologische transitie, Nicolas Hulot, dat het doel om het aandeel van de kernenergie tegen 2025 te doen dalen van 75% naar 50% moest worden uitgesteld. Een te snelle beëindiging van kernenergie zou nadelig zijn voor de Franse klimaatdoelstellingen, verklaarde hij. De doelstelling van 50% kernenergie is onrealistisch als Frankrijk zijn beloften inzake de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen wilt naleven.
Bouw van een nieuwe kerncentrale: de EPR van Flamanville zit nu in testfase
De EPR-reactor ("European Pressurized Reactor") van Flamanville (Flamanville 3) heeft op 6 januari 2018 de zogenaamde 'koude' testfase beëindigd. Met deze tests, onder het toezicht van de bevoegde instantie voor nucleaire veiligheid (ASN), werd met succes de dichtheid van het primaire circuit van de reactor nagegaan.
EDF (Électricité de France, de uitbater van de kerncentrale) bereidt voortaan de zogenaamde 'warme' tests voor die in juli 2018 van start gaan. Daarmee wordt de goede werking van de installatie aangetoond. Ze blijven de apparatuur testen in omstandigheden waarbij de temperatuur en druk identiek zijn aan die tijdens de exploitatie. De opstart van deze nieuwe reactor is voorzien voor einde 2018.
CIGEO: het toekomstige centrum voor de opslag van radioactief afval
In 2019 zal Andra, het nationale agentschap voor het beheer van radioactief afval, zijn aanvraag indienen voor de oprichting van ondergrondse opslaginstallaties voor hoog- en middelhoog radioactief afval op lange termijn. Het principe van een diepe opslag werd opgenomen in de wet van 2006, na 15 jaar onderzoek, bevindingen (van het CNE, ASN ...) en een publiek debat, als de enige veilige oplossing om dit soort afval op lange termijn te beheren zonder toekomstige generaties ermee te belasten. Na de behandeling van het verzoek tot toestemming voor de oprichting die Andra in 2018 zal indienen, zouden de bouwactiviteiten van CIGEO (Centre Industriel de stockage GEOlogique - Industrieel centrum voor geologische opslag) in 2022 kunnen plaatsvinden. De start van de installatie gaat vervolgens naar een industriële pilootfase vanaf 2030. CIGEO, gelegen te Bure in het oosten van Frankrijk, is op dit moment een onderzoekslaboratorium van hetzelfde type als het ondergrondse laboratorium 'Hades', dat ontwikkeld is door het SCK●CEN en NIRAS in Dessel.
