Stresstests: België scoort uitstekend en beslist een stap verder te gaan
Uit de stresstests van 2011 is gebleken dat de Belgische kerncentrales tot de stevigste van Europa behoren. Dat betekent dat ze bestand zijn tegen extreme natuurverschijnselen. Maar ons land wil nog beter doen en heeft beslist de veiligheidstests uit te breiden.
Context: enkele dagen na het ongeval van Fukushima in 2011 legden de Europese autoriteiten stresstests op voor alle actieve kerncentrales binnen de Europese Unie. Die stresstests moeten aantonen in welke mate de centrales bestand zijn tegen extreme natuurverschijnselen zoals overstromingen en aardbevingen. De kerncentrales van Doel en Tihange doorstonden de tests met glans, maar ons land wilde nog beter doen.
België besloot dus om het toepassingsgebied van de stresstests uit te breiden naar andere scenario’s die verband houden met foutief of kwaadwillig menselijk handelen (bijv. een vliegtuiginslag, cyberaanval, terrorisme, gasexplosie) en om ook de andere nucleaire inrichtingen van klasse I (m.a.w het IRE, het SCK•CEN, Belgoprocess, JRC-Geel en FBFC-International) te onderwerpen aan een stress test.
Het actieplan "BEST"
Op basis van de eisen en aanbevelingen van het FANC heeft ENGIE Electrabel het actieplan BEST opgesteld. Dat staat voor Belgian Stress Tests. Het plan is in 2013 goedgekeurd. Het FANC, dat de werken overziet, had bepaald dat alles tegen eind 2017 klaar moet zijn. Nu het actieplan is afgerond, kan het FANC stellen dat de kerncentrales van Doel en Tihange goed beschermd zijn tegen extreme omstandigheden van buitenaf.
366 aanpassingen op meerdere sites in vijf jaar
Hoewel onze centrales geslaagd zijn voor de stresstests, werden toch enkele werkpunten naar voren geschoven voor Doel en Tihange. En de meest kritieke veiligheidsmaatregelen moesten op maat worden gemaakt van de site. Zo waren er 188 opmerkingen uitsluitend voor Tihange 1, 2 en 3, tegenover 139 voor Doel 3 en Doel 4. De andere werkpunten hadden op de beide sites betrekking.
Tihange en Doel: twee sites met grote verschillen
Het eerste punt waarop Doel en Tihange verschillen, is het gevaar op overstromingen. Doel wordt omgeven door uitgestrekte polders die zelfs een aanzienlijke stijging van het waterpeil makkelijk kunnen opvangen. Tihange daarentegen ligt in de smalle vallei van de Maas.
Daarom wordt in Tihange een overstromingsmuur gebouwd, die nagenoeg af is. De afmetingen van die muur zijn indrukwekkend: 2,3 m hoog en 1,8 km lang. daar bevinden zich stroomgeneratoren die ervoor moeten zorgen dat de site niet afhankelijk is van het elektriciteitsnet in geval van een incident.
Het tweede verschil betreft de gevolgen van een aardbeving. Onder de centrale van Doel zit een zandlaag van 1 km dik. Die vormt een uitstekende schokdemper wanneer zich aardschokken zouden voordoen. De centrale van Tihange staat dan weer op rotsgrond. Daarom steunt de beschermingsmuur die rond de site loopt op 400 pilaren die 12 m diep in de grond zitten.
Constante en geavanceerde verbeteringen
Tijdens de werken in Doel en Tihange werd er minutieus op toegezien dat elke fase helemaal voldoet aan de voorschriften. In de nucleaire sector is het normaal dat verbeteringsprocedures worden geanalyseerd. Vaak gaat het om 'Beyond Design' verbeteringen, met andere woorden, elementen die nog niet bekend waren op het ogenblik dat de centrale werd gebouwd. Kerncentrales evolueren mee met de technologie.
Het FCVS-systeem
Dit veiligheidssysteem treedt in werking in het zeer onwaarschijnlijke geval dat een fusie plaatsvindt in het hart van de reactor. Het FCVS-systeem (Filtered Containment Venting System) controleert en filtert de lucht voor die uit de centrale ontsnapt.
Er zijn al langer tal van andere veiligheidsbarrières en -systemen operationeel in een centrale. Maar daar is nu het FCVS-systeem bovenop gekomen, als extra voorzorgsmaatregel. Zowel Tihange als Doel werden ermee uitgerust.
Veilige centrales zonder gevaar op black-outs
België heeft geoordeeld dat we ons beter moeten beschermen tegen een stroomonderbreking en dat we beter voorbereid moeten zijn op ernstige ongevallen. Het gaat om scenario's die zeer onwaarschijnlijk zijn, maar voorkomen is altijd beter dan genezen.
Wat black-outs betreft, hebben zowel Doel als Tihange een strategie uitgewerkt die de kans op een totale stroomonderbreking in ons land onmogelijk maken.In verband met mogelijke noodsituaties zijn heel wat voorstellen naar voren geschoven. Vandaag is België tot een consensus gekomen met de veiligheidsautoriteit (FANC). In Doel zijn de nodige oplossingen al geïmplementeerd.
Ook de andere installaties voldoen aan alle veiligheidseisen
Ook de andere nucleaire installaties in ons land voldoen aan de vereisten qua veiligheid. De acties en bijkomende inspanningen van het SCK•CEN die verband houden met aardbevingen en extreme weersomstandigheden werden in 2017 volledig afgesloten. Voor het IRE wordt de uitvoering van de openstaande acties voorzien op lange termijn. Het gaat dan om verstevigingswerken van gebouwen en installaties en verrichtingen in het kader van het beheer van ernstige ongevallen en het verlies van de elektriciteitsvoorziening. Voor Belgoprocess waren er verschillende projecten om de brandveiligheid op de site te verbeteren. De meeste nog openstaande punten houden verband met de stroomvoorziening.
