Schaf de wet op de kernuitstap van 2003 af
Over enkele dagen wordt de reactor Tihange 2 uit bedrijf genomen, enkele maanden nadat ook Doel 3 definitief van het net werd gekoppeld. Beide beslissingen zijn het resultaat van de wet rond de kernuitstap uit 2003, toen er van een energiecrisis geen sprake was, deze laatste getriggerd door een gewapend conflict en met verstoorde gas- en elektriciteitsprijzen tot gevolg.
Zou het niet getuigen van verantwoord (en noodzakelijk) politiek beleid om de wet op de kernuitstap van 2003 af te schaffen?
Het achterliggende argument van deze wet is dat een kerncentrale na 40 jaar is verouderd, en uit bedrijf moet worden genomen. Niets is minder waar: er zijn geen technische argumenten voor een definitieve stopzetting van een kerncentrale na 40 jaar uitbating, enkel politieke.
De Belgische nucleaire installaties verkeren in zeer goede staat. Ze worden periodiek gecontroleerd en onderhouden tijdens elke splijtstofherlading (elke 12 à 18 maanden). Daarenboven worden ze elke 10 jaar aan een grondige veiligheidsevaluatie onderworpen. Daarbij worden honderden miljoenen euro's geïnvesteerd om onze nucleaire installaties op het hoogst mogelijke veiligheidsniveau te houden. De nucleaire industrie is één van de strengst gecontroleerde en meest beveiligde sectoren, wat ons moet geruststellen in een context waarin veiligheid de absolute prioriteit is voor de volledige nucleaire sector, in al zijn activiteiten. Bovendien behoren de Belgische nucleaire installaties qua veiligheidsontwerp tot de meest robuuste ter wereld.
Nog een argument: de bestaande centrales stellen ons in staat om onze energieonafhankelijkheid te versterken, omdat ze 100% Belgische elektriciteit produceren, bovendien zonder CO2. In de nabije toekomst zullen de installaties ook waterstof kunnen produceren, ter vervanging van stookolie, en opnieuw zonder CO2-uitstoot. Zijn dit geen grote troeven in de huidige klimaatcrisis, waarbij de strijd tegen de opwarming van de aarde een absolute prioriteit is geworden?
In deze context bereidt België - zonder al te veel duidelijke tegenreacties van de politieke wereld - de sluiting voor van Tihange 2, enkele maanden na de sluiting van Doel 3. Andere landen zaten tot voor kort ook in een logica van een nucleaire uitfasering, maar de meerderheid van die landen (Frankrijk, Nederland, Finland, Zweden, …) kwam ondertussen op die beslissing terug.
Ondanks die verschillende onrustwekkende elementen lijkt de Belgische regering niet van plan om de wet op de kernuitstap in te trekken. Gelukkig gaan er steeds meer stemmen op om te erkennen dat deze wet geen zin meer heeft. Tal van landen houden hun centrales langer open, of kiezen er resoluut voor om nieuwe te bouwen.
Kernenergie is meer dan ooit een energie en technologie van de toekomst. En die toekomst begint morgen, in minder dan 10 jaar van nu, en niet in 2040 of 2045.
Kernenergie van de toekomst zal gebaseerd zijn op Small Modular Reactors (SMR), die naar verwachting vanaf 2028 in Canada en vanaf 2030 in Frankrijk op de markt zullen komen. Deze SMR's zullen het voordeel hebben flexibel te zijn, zodat hun output en productie kan worden aangepast aan het grillige en intermittente karakter van hernieuwbare energie, die zich de volgende jaren exponentieel zal blijven ontwikkelen. We hopen dat deze kleine reactoren zullen toelaten een antwoord te bieden op de obstakels die hernieuwbare energie op dit moment parten spelen (NIMBY, tegenstand van lokale besturen, …).
Maar daar houden de voordelen van het SMR-systeem niet op. SMR's zijn de beste koolstofarme aanvulling op hernieuwbare energiebronnen en maken het ook mogelijk (bekend als roze) waterstof en warmte te produceren. Deze koolstofarme warmte kan worden gebruikt om bedrijven en huizen te verwarmen.
De Belgische bevolking is zich terdege bewust van het belang en de urgentie van de Belgische energiesituatie. Uit onze laatste enquête blijkt dat 71% van de Belgen voorstander is van een energiemix bestaande uit hernieuwbare en kernenergie. Voor niet minder dan 80% zal het energiethema meespelen in hun stemgedrag in 2024.
Het lijkt daarom van het grootste belang om zonder verder uitstel de wet op de kernuitstap vaarwel te zeggen en te schrappen.
Serge Dauby
Managing Director | Belgian Nuclear Forum