Nucleaire technologie om de Afrikaanse neushoorn te redden
In Zuid-Afrika moet een nieuwe technologie helpen om het stropen van neushoorns drastisch te verminderen. Het Rhisotope Project, opgezet door de Universiteit van Witwatersrand, gebruikt daarvoor radioactieve isotopen. Een unieke samenwerking tussen nucleaire industrie, wetenschappers, academische onderzoekers en dierenartsen.
Bedreigde diersoort
In 2020 werden in Zuid-Afrika alleen 394 neushoorns gestroopt voor hun hoorn. De handel in neushoornhoorn is illegaal en internationaal verboden, maar de illegale verkoop gaat door. Door de hoge kostprijs van neushoornhoorn (tot enkele tienduizenden euro’s per kilo) is het een lucratieve business geworden van criminele bendes. Neushoornhoorn is populair in landen zoals Vietnam, China, Cambodia, Kroatië en Zuid-Korea, waar medicinale krachten worden toegeschreven aan de hoorn, die ook een statussymbool is.
Zuid-Afrika is de thuisbasis van 90% van de neushoornpopulatie in de wereld, maar van 2010 tot 2019 werden meer dan 9600 neushoorns gedood bij stroperij. Aan het huidige tempo zal de wilde neushoorn in minder dan 10 jaar uitgestorven zijn. Het Rhisotope Project heeft de ambitie om de illegale stroop van neushoorns te ontmoedigen, en roept daarvoor de hulp in van de nucleaire industrie.
Radioactieve isotopen
Het Rhisotope Project wil onderzoeken of onschadelijke hoeveelheden radioactieve isotopen in de hoorn van een neushoorn kunnen worden geïnjecteerd zonder dat er schadelijke impact is op de dieren. Het achterliggende idee is dubbel: radioactieve neushoornhoorn moet potentiële kopers afschrikken en de vraag doen afnemen, maar belangrijker nog: een radioactieve hoorn zal beter opspoorbaar zijn in scanners van luchthavens, douaneposten en grenscontroles. Wereldwijd zijn er ongeveer 10.000 stralingsapparaten in dienst in (lucht)havens en andere internationale terminals. Dat moet het illegale transport van hoorn ongelooflijk moeilijk maken, en het identificeren en arresteren van smokkelaars aanzienlijk verhogen.
In de eerste fase van het project, dat in mei dit jaar van start ging, werden sporen van onschadelijke, stabiele isotopen ingebracht in de hoorns van twee neushoorns om te begrijpen hoe de isotopen met de hoorn en het dier reageren. Computer modelling moet vervolgens helpen voor elke individuele neushoorn te bepalen welke dosis geschikt is. Een dummy neushoorn en 3D-printer zullen helpen om de doses te testen vooraleer ze te injecteren in de levende dieren.
Unieke samenwerking
Dit project kwam tot stand door de unieke samenwerking tussen academische wereld, nucleaire industrie, en andere onderzoekers, wetenschappers en dierenartsen van over de hele wereld. De Universiteit van Witwatersrand (WITs) was initiatiefnemer, en kreeg daarbij steun van de Australian Nuclear Science and Technology Organisation (ANSTO), Colorado State University (Verenigde Staten), ROSATOM (de Russische federatie), en de Nuclear Energy Corporation of South Africa (Necsa).