Groot-Brittannië stelt ambitieus energieplan voor, met sleutelrol voor hernieuwbare energie én kernenergie
In april 2022 stelde de Britse regering haar ambitieuze energieplan voor. Ze gaan vol voor een energiemix die tegelijk koolstofarm is en een hoge bevoorradingszekerheid geeft. De oplossing om op termijn energieonafhankelijk te zijn, zonder het doel “Net Zero by 2050” uit het oog te verliezen, zal bestaan uit een combinatie van hernieuwbare energie, lokale waterstofproductie, fossiele energie van eigen bodem, maar ook kernenergie (zowel nieuwe grote kerncentrales als Small Modular Reactors).
Post-corona en oorlog in Oekraïne
Door de aantrekkende economie na twee jaar van onzekerheid door corona, steeg de vraag naar olie en gas sterk. Dit deed ook de prijs sterk toenemen. Met de oorlog in Oekraïne werd ook duidelijk dat Poetin de Russische gasvoorraad gebruikt als geopolitiek wapen – wat de internationale marktprijzen voor gas en olie nog verder de hoogte in jaagde – en dat Europa snel werk moet maken van energieonafhankelijkheid. En dat zonder de klimaatuitdaging uit het oog te verliezen.
95% koolstofarme elektriciteit tegen 2030
Dit alles was voor de Britse regering een duidelijk signaal om naar een energiesysteem te evolueren dat meer zelfvoorzienend is. Hiervoor rekenen ze op eigen fossiele olie- en gaswinning in de Noordzee (in plaats van afhankelijk te zijn van o.a. Rusland), op een hogere energie-efficiëntie, elektrificatie en lokale waterstofproductie, maar vooral op een sterke uitbreiding van de eigen capaciteit voor hernieuwbare energie én kernenergie. Volgens dit energieplan kan 95% van de elektriciteit in het Verenigd koninkrijk koolstofarm zijn tegen 2030.
Focus op offshore wind
Belangrijk punt voor de energietransitie is de verdere uitbouw van hernieuwbare energie. De uitbreiding in capaciteit van wind- en zonne-energie vermindert de blootstelling aan de volatiele internationale markt van fossiele energie (gas/olie).
Gezien hun geografische ligging ligt de focus van de inspanningen vooral op offshore wind. Hun doel is om tegen 2030 maar liefst 50GW aan offshore windcapaciteit te hebben, inclusief zo’n 5GW aan innovatieve drijvende windenergie.
Onshore wind, zon en waterstof
Wat onshore windenergie betreft, bezit de UK al zo’n 14GW aan capaciteit. Ze zien hier eerder een beperkte toename mogelijk, voornamelijk in de minder bevolkte regio’s Schotland en Wales. Ook de vervanging van bestaande windmolens door nieuwere, grotere en technologisch geavanceerdere exemplaren kan zorgen voor een toename van de capaciteit.
Qua zonne-energie telt het Verenigd Koninkrijk momenteel 14GW capaciteit, verdeeld over zowel grootschalige projecten als zonnepanelen op daken van woningen. Ze verwachten een vervijfvoudiging van de capaciteit (tot 70GW) tegen 2035.
Tot slot volgen ze ook de evolutie van andere technologieën die omwille van hun geografie en geologie interessant kunnen zijn, zoals getijde-energie en geothermie. De overschotten uit hernieuwbare energie (en kernenergie) wil de Britse regering dan weer omzetten in waterstof. Tegen 2030 willen ze zo 10GW aan koolstofarme waterstof lokaal produceren (waarvan de helft door elektrolyse met elektriciteit uit hernieuwbare energie en kernenergie).
Sleutelrol voor kernenergie
Op dit moment zorgt kernenergie voor zo’n 15% van de Britse elektriciteitsmix. Dat aandeel willen ze volgens het energieplan aanzienlijk verhogen, tot 25% van de elektriciteitsmix tegen 2050 (rekening houdend met een verdubbeling van het elektriciteitsverbruik t.o.v. nu). In termen van capaciteit betekent dit een verdrievoudiging t.o.v. nu, tot 24GW aan geïnstalleerde capaciteit tegen 2050. Hiervoor kijken ze naar nieuwe grote kerncentrales (zoals Hinkley Point C & Sizewell C, waar 2 EPR-reactoren gepland zijn, voor in totaal 3200MW per site), maar ook naar evoluties op vlak van Small Modular Reactors (SMR).
Kernenergie zal in elk geval een essentiële schakel vormen in het Britse energiebeleid van de toekomst. Het is de enige vorm van betrouwbare, koolstofarme elektriciteitsproductie die zich op grote schaal heeft bewezen. Alleen met kernenergie kan een voldoende grote baseload aan koolstofarme stroom opgewekt worden.
8 nucleaire sites
Ooit stond het Verenigd Koninkrijk aan de top qua nucleaire technologie, maar die positie zijn ze de afgelopen decennia verloren (o.a. aan België, wereldwijd erkend als kennishub voor nucleaire technologie). Zo zullen 5 van de 6 bestaande kerncentrales nog dit decennium sluiten, terwijl er op dit moment maar 1 bouwproject voor een nieuwe reactor (Hinkley Point C) bezig is. Door een ongeziene investering willen ze een nucleaire renaissance op gang brengen en hun mondiale leiderschap op het gebied van civiele kernenergie terugwinnen. De kosten gaan ze drukken door in de komende dertig jaar op grote schaal te bouwen (serieproductie).
De Britse regering heeft alvast 8 locaties aangeduid als nucleaire sites: Hinkley, Sizewell, Heysham, Hartlepool, Bradwell, Wylfa, Oldbury en Moorside. Om hun ambitieuze uitrolplannen mogelijk te maken, zullen ze ook een algemene langetermijnstrategie ontwikkelen over alle sites heen. Tot slot gaat de UK ook samenwerken met andere landen voor de ontwikkeling van Small Modular Reactors (SMR’s).
Opvallend aandachtspunt met betrekking tot kernenergie: de regering belooft om samen te werken met de regelgevende instanties om de vergunningen voor nieuwe kerncentrales te stroomlijnen of dubbel werk te voorkomen, zodat nieuwe nucleaire projecten sneller uitgevoerd kunnen worden binnen het juridische kader, zonder daarbij afbreuk te doen aan de strenge veiligheids-, beveiligings- en milieubeschermingsmaatregelen.
Allesomvattende strategie op lange termijn
Het voorliggende energieplan heeft ook hoge ambities op andere domeinen, zoals transport en huisvesting. Zo maken ze middelen vrij voor subsidies om woningen te isoleren, zodat deze energiezuiniger worden. Daarnaast wordt er gestreefd naar een hogere elektrificatie, door onder andere in te zetten op elektrische wagens en warmtepompen. De UK verwacht daardoor een verdubbeling van het elektriciteitsverbruik tegen 2050. Om die reden maken ze ook werk van de nodige investeringen in de netwerkinfrastructuur voor de toekomst.
Alleen dankzij een allesomvattende strategie op lange termijn kan de ultieme doelstelling, Net Zero (nuluitstoot) in 2050, gehaald worden.