Belgische opiniepeiling 2016 over nucleaire technologieën
Om de 18 maanden vraagt het Nucleair Forum aan de onafhankelijke organisatie TNS een grondige peiling uit te voeren bij een representatief staal van 1000 Belgen over hun perceptie over nucleaire energie. In de huidige context, met de terroristische dreiging en een aantal incidenten in bepaalde centrales, zijn de meningen geëvolueerd en meer uitgesproken geworden. Ontdek de resultaten hier.
Nochtans, als we de pro’s en de contra’s van kernenergie gaan afwegen, dan vindt bijna 60% van de Belgen dat kernenergie meer voordelen heeft dan nadelen. Acht Belgen op de tien zijn voor het behoud ervan, ook al vindt 71% van de Belgen dat het aandeel van kernenergie (momenteel goed voor ongeveer de helft van de elektriciteitsproductie) zou moeten dalen in de loop der jaren in het kader van een energiemix met kernenergie en hernieuwbare energie.
De Belgen voelen de nood om constant geïnformeerd te worden over veiligheid.
Bevoorradingszekerheid: het grootste voordeel
Het belangrijkste voordeel van kernenergie is, voor 30% van de bevraagde personen, de beschikbaarheid ervan, 24 uur op 24 en 7 dagen op 7. De bevoorradingszekerheid is dus een troef die steeds meer gewaardeerd wordt. Het tweede vaakst aangehaalde voordeel (16%) is de aantrekkelijke en stabiele prijs van kernenergie.
En de vrees van de Belgen? Die gaat voornamelijk over de veiligheid, gezondheid en het milieu. Laat ons even een overzicht maken over deze drie belangrijke onderwerpen.
Veiligheid: de meest gecontroleerde sector ter wereld en in België
De Belgen voelen de nood om constant geïnformeerd te worden over veiligheid. Want 46% onder hen geeft nog steeds aan dat het risico op een ongeval een groot nadeel is van kernenergie. Nochtans is deze sector de strengst en meest gecontroleerde ter wereld.
Kernenergie is, in tegenstelling tot sommige ideeën die geopperd werden, een zekere manier om stroom op te wekken. Ongevallen zijn uiterst zeldzaam en in vergelijking met andere energiebronnen zijn er in de sector weinig menselijke slachtoffers te betreuren. Daarnaast mag ook niet vergeten worden dat alles beheerd wordt volgens een uiterst veeleisend veiligheidsbeleid.
Permanente nationale en internationale controles
In België worden de kerncentrales permanent onderworpen aan interne en nationale controles, dit gebeurt onder toezicht van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC). Daarnaast zijn er ook nog internationale audits onder leiding van het Internationaal Atoom Energie Agentschap (IAEA). Het veiligheidsniveau wordt voortdurend aangepast om te beantwoorden aan de nieuwste eisen en normen op nationaal en internationaal niveau.
Zo gebeurt er gemiddeld één audit per week in onze kerncentrales en ze worden dagelijks gecontroleerd door externe deskundigen. De werking ervan wordt verzekerd door hoogopgeleid personeel, dat werd opgeleid volgens zeer strikte veiligheidsprocedures. Ten laatste is het ook belangrijk om te weten dat onze centrales bij de meest robuuste en betrouwbaarste behoren van Europa. Ons land geniet bovendien een uitstekende reputatie over de hele wereld als het gaat over verschillende domeinen binnen de nucleaire sector.
De gezondheid onder zwaar toezicht
Een steeds groter wordend deel van de bevraagde personen (18%) meent dat kernenergie risico’s inhoudt voor de gezondheid. Nochtans bestaat er een controle-en preventiesysteem dat voldoende geruststelling biedt.
TELERAD: permanente meting van radioactiviteit in België
Het FANC zet inderdaad aan tot een efficiënte bescherming van de bevolking, de werknemers en het milieu. Bovendien wordt via Telerad de radioactiviteit in de lucht in België 24 uur op 24 gemeten door een wachtdienst van deskundigen. Ruim 200 meetpunten meten permanent de radioactiviteit in de lucht en het rivierwater. Ten laatste evalueert het United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation (UNSCEAR) de stralingsrisico’s en stelt het veiligheidsmaatregelen op.
En de mensen die in de buurt van de centrales wonen?
Er worden nauwkeurige metingen en analyses uitgevoerd en deze bevestigen de zeer beperkte impact van een kerninstallatie op de gezondheid van de omwonenden. Een sprekend voorbeeld: een jaar van blootstelling aan radioactiviteit komende van een kerncentrale staat gelijk aan 1/10e van de ontvangen dosis bij een radiografie van de borstkas.
Natuurlijk is de blootstelling aan hoge dosissen radioactiviteit gevaarlijk, na een kernramp bijvoorbeeld. Maar in normale omstandigheden is kernenergie niet gevaarlijk voor de gezondheid, zelfs niet voor de buurtbewoners rond de kerncentrale. Dit is dankzij de draconische veiligheidsmaatregelen en controles.
66% van de bevraagde Belgen vindt dat kernenergie zijn plaats heeft in de energiemix.
Milieu: kernenergie om de klimaatdoelstellingen te behalen
Onze vaststelling: weinig mensen kennen de voordelen van kernenergie in de strijd tegen de klimaatverandering.
Kernenergie is een koolstofarme energie
Kernenergie stoot zo goed als geen CO2 uit. Daarom zien meer en meer wetenschappers het als een sleutelelement in de oplossing tegen de klimaatverandering. 66% van de bevraagde Belgen denkt hetzelfde erover en vindt dat kernenergie zijn plaats heeft in de energiemix.
27% van de Belgen vindt echter dat kernenergie een negatieve invloed heeft op het milieu. De reden hiervoor: onwetendheid over het koolstofarme aspect van kernenergie en het strenge afvalbeheer.
Slechts 10% van de Belgen brengt het koolstofarme aspect naar voren als troef van kernenergie. Waarom?
Slechts heel weinig Belgen kennen de exacte samenstelling van de energiemix: de helft onder hen overschat het aandeel van de hernieuwbare energiebronnen en 7 op de tien onderschat het aandeel van de fossiele brandstoffen. Twee zaken moeten echter duidelijk zijn. Enerzijds zijn de hernieuwbare energiebronnen onregelmatig (er is niet altijd zon en wind, bijvoorbeeld). Anderzijds stoten de fossiele brandstoffen grote hoeveelheden CO2 uit. Om de klimaatdoelstellingen te behalen, speelt kernenergie dus een belangrijke rol. De cijfers hieronder spreken voor zich.
Het strenge afvalbeheer stelt gerust
De vrees over het beheer van het kernafval is sterk verminderd: we gaan van 33% naar 19%. We herinneren eraan dat het beheer van kernafval in België wordt geregeld door NIRAS (Nationale instelling voor radioactief afval en verrijkte splijtstoffen). Deze instelling neemt de taken op zich binnen een reglementair en specifiek kader en voldoet daarmee aan de zeer strenge veiligheidscriteria. Het afval wordt geïnventariseerd, geclassificeerd en gekwantificeerd. Tot op de milligram. Kernafval vormt dus geen gevaar, noch voor de bevolking, noch voor het milieu.
55% van de Belgen is voorstander van het openhouden van de kerncentrales op lange termijn.
Kernenergie en hernieuwbare energie in de energiemix
Op de vraag: ‘Moet een koolstofarme energiemix kernenergie/hernieuwbare energie bevorderd worden?’, is het antwoord duidelijk ‘ja’. Twee derde van de Belgen is voor een groter aandeel van hernieuwbare energie, in combinatie met kernenergie die steeds beschikbaar is en dat tegen een betaalbare prijs. De Belgen zijn zich ervan bewust dat de hernieuwbare energiebronnen niet voldoen om onze energiebehoefte te dekken en pleiten voor het behoud van kernenergie in de Belgische mix.
Het langer openhouden van de kerncentrales: een gegronde keuze
De peiling weerspiegelt de twijfels van bepaalde Belgen over het langer openhouden van de Belgische kerncentrales. 55% onder hen is voorstander op lange termijn, terwijl 27% voorstander is op korte termijn. De anderen spreken zich er niet over uit. Het moet gezegd worden dat het langer openhouden van de kerncentrales uitvoerig werd besproken in de media, wat soms niet ten goede ging van de objectiviteit van de informatie.
Verlenging van de levensduur van de kerncentrales: hoe zit het nu juist?
Technisch gezien kan de verlenging van de levensduur van de Belgische kerncentrales gerechtvaardigd worden tot meer dan 40 jaar. Dit is trouwens al het geval voor sommige reactoren bij ons en in talrijke andere landen (Nederlands, Verenigde Staten,...). Het is vanzelfsprekend dat deze keuze voor de uitbaters van de centrales zal leiden tot verschillende aanpassingen en nieuwe investeringen. Elke verlenging van de levensduur moet ook goedgekeurd worden door het FANC. De beslissing om de uitbating van deze centrales langer verder te zetten is dus boven alles een politieke keuze.
Kernenergie blijft tot discussie leiden. De kwestie zorgt voor verdeelde meningen en brengt heel wat emoties teweeg, die vaak afkomstig zijn van angst. Want het idee dat kernenergie gevaarlijk is voor mensen, de gezondheid en het milieu is vervormd door een gebrek aan informatie over het onderwerp.
Ondanks alles vindt 66% van de bevraagde personen dat kernenergie een plaats heeft in de Belgische energiemix.
