Belgische elektriciteitsmix januari 2023: veel kernenergie en weinig zon in sombere eerste maand van het jaar
De Belgische kerncentrales waren afgelopen maand goed voor 48% van de Belgische elektriciteitsmix. Kernenergie was in januari ook de belangrijkste koolstofarme elektriciteitsbron.
Naast kernenergie werd in januari een aanzienlijke hoeveelheid van onze elektriciteit opgewekt via andere koolstofarme technologieën: vooral wind (23,5%), amper 1,5% uit zon en 3,5% uit andere hernieuwbare bronnen (o.a. waterkracht).
Een zeer sombere maand met weinig zon en een temperatuurrecord
De zon scheen heel weinig in januari (32 uur, normaal is dit 59 uur). Enkel 2018 en 2021 waren nog somberder. Er was ook een absoluut warmterecord. Op 1 januari bedroeg de temperatuur 15,2° Celsius. Nooit eerder in de geschiedenis van de waarnemingen in België (sinds 1892) was het warmer in januari. Het vorige warmterecord (14,9°C) dateert van 2016, dus recent. Ondanks de lagere temperaturen tijdens de tweede helft van de maand, kon er in Ukkel geen enkele winterse dag geregistreerd worden (waarbij het kwik niet boven de nul graden stijgt).
Volgens experts wijzen deze snel opeenvolgende records op een wijziging van het klimaat, die het gevolg is van menselijke activiteit, het verbranden van fossiele energie en de daaruit resulterende uitstoot van broeikasgassen.
De Belgische elektriciteitsmix van januari 2023
Samen zorgden kernenergie (48%) en hernieuwbare energie (28,5%) er in januari voor dat driekwart (76,5%) van de Belgische elektriciteitsmix koolstofarm was. Een mooi voorbeeld van de complementariteit tussen beide koolstofarme energiebronnen!
Fossiele energie (vooral gas) zorgde afgelopen maand voor 23,5% van de Belgische elektriciteit, en voor 92,5% van de CO2-uitstoot voor de Belgische elektriciteitsproductie (gemeten over de volledige cyclus).
De Belgische elektriciteitsmix van januari 2023 zag er als volgt uit:
- kernenergie: 48%
- windenergie: 23,5%
- zonne-energie: 1,5%
- andere hernieuwbaar: 3,5%
- fossiel en andere: 23,5%
Tihange 2: het einde van een tijdperk
Op dinsdag 31 januari werd de centrale van Tihange 2 afgekoppeld van het net voor een definitieve stopzetting. Na Doel 3, die in september vorig jaar werd gesloten, is het de tweede Belgische reactor die van het net wordt gekoppeld, in het kader van de Wet op de Kernuitstap uit 2003. Tihange 2 produceerde tussen zijn ingebruikname in 1983 en nu 270 miljard kilowattuur koolstofarme elektriciteit. Dat komt neer op 6,7 Terawattuur per jaar, of het equivalent van de jaarlijkse productie van alle 399 Belgische offshore windturbines samen. Met een gemiddelde capaciteitsfactor van 80% (gemeten over de voorbije 40 jaar), kon reactor Tihange 2 de uitstoot vermijden van 129 miljoen ton CO2 (indien dezelfde hoeveelheid elektriciteit zou zijn opgewekt met gascentrales, die 40 keer meer CO2 uitstoten dan kerncentrales).
Bij de sluiting van Tihange 2 worden heel wat vragen gesteld, zowel uit politieke hoek als daarbuiten. Amper enkele dagen na de stopzetting pleitten verschillende politici ervoor om deze reactor opnieuw in productie te nemen. Ook vanuit andere hoek worden vragen gesteld bij deze sluiting, en bij de Wet op de Kernuitstap uit 2003 die aan de basis lag van deze stopzetting. Het burgerplatform Stand up for Nuclear manifesteerde tegen de stopzetting van Tihange 2, met steun uit politieke hoek en van andere burgerbewegingen uit binnen- en buitenland.
De stopzetting van Tihange 2 zal zich vanaf nu ook laten opmerken in deze rubriek. De CO2-arme elektriciteitsproductie van Tihange 2 zal in de toekomst grotendeels worden vervangen door fossiel (aangevuld met import), wat zich zal vertalen in een hogere CO2-uitstoot en een minder koolstofarme elektriciteitsproductie voor België.
Over deze cijfers
Voor deze berekeningen baseren we ons op de meest recente beschikbare gegevens van ELIA.
Elke maand publiceert ELIA, de beheerder van het Belgische elektriciteitsnet, de cijfers van de energiemix. Deze mix bevat het aandeel van de verschillende energiebronnen die voor België elektriciteit opwekken: fossiele energie (vooral gas), kernenergie, windenergie, zonne-energie en andere hernieuwbare energiebronnen (o.a. waterkracht en kleine productie-eenheden wind/zon <25 MW).